Chỉ trong vài năm ngắn ngủi, bóng đá Ả Rập Xê Út đã tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ, khi chuyển từ chiến lược chiêu mộ những tên tuổi luống tuổi sang một mô hình phát triển bền vững, đặt trọng tâm vào các tài năng trẻ toàn cầu.
Với sứ mệnh Vision 2030, giải VĐQG Ả Rập Xê Út không chỉ muốn thu hút ánh nhìn, mà còn mong muốn tái định hình lại bản đồ bóng đá thế giới bằng những bước đi bài bản và táo bạo. Từ việc phá vỡ giới hạn độ tuổi trong chính sách chuyển nhượng, cho đến việc mạnh tay chi hàng trăm triệu euro để thuyết phục các cầu thủ như Matteo Retegui, Darwin Núñez, João Félix hay Nathan Zizi cập bến, Saudi Pro League đang cho thấy họ không chỉ có tiền, mà còn có kế hoạch.
Với chi tiêu chỉ đứng sau Premier League và độ phủ sóng ngày càng rộng, Ả Rập Xê Út đang trở thành nhân tố không thể bỏ qua trong cuộc chơi bóng đá toàn cầu. Nhưng đi kèm với đó cũng là bài toán về chiều sâu nội địa và tương lai của đội tuyển quốc gia, một thử thách song hành cùng tham vọng.
Saudi Pro League Thay Đổi Xu Hướng Chuyển Nhượng
Bóng đá Ả Rập Xê Út đang bước vào một giai đoạn chuyển mình sâu rộng, không còn bó hẹp trong việc chiêu mộ các siêu sao luống tuổi để tạo tiếng vang ngắn hạn. Thay vào đó, chiến lược phát triển mới, gắn liền với tầm nhìn quốc gia Saudi Vision 2030, đang hướng tới việc xây dựng một nền bóng đá bền vững dựa trên sự kết hợp giữa kinh nghiệm và sức trẻ.
Việc chuyển hướng sang thu hút các tài năng trẻ trong độ tuổi dưới 21 thể hiện rõ ràng một sự thay đổi toàn diện về tư duy thể thao, với mục tiêu tạo ra một giải đấu vừa đủ sức cạnh tranh, vừa duy trì tính hấp dẫn lâu dài, tương tự như những gì mà các đội bóng châu Âu đang thể hiện.
Nếu như cách đây nửa thập kỉ, các cầu thủ trẻ người Pháp như Nathan Zizi (Nantes), Simon Poubré (Monaco) hay Amadou Kony (Reims) sẽ chọn các đội bóng như Lyon hoặc Marseille làm bệ phóng cho giấc mơ Champions League. Nhưng đến mùa hè 2025, cả ba cái tên này đều quyết định gia nhập NEOM – 1 tân binh tại Ả Rập Xê Út với tiềm lực tài chính mạnh mẽ và kế hoạch dài hơi.
Đây là một bước ngoặt mà vài năm trước những người lạc quan nhất không hề nghĩ tới. Thay vì là một giải đấu dùng tiền bạc và đãi ngộ để thu hút ngôi sao, Saudi Pro League dần chuyển hướng sang hấp dẫn những tài năng trẻ, nhằm hướng đến sự cạnh tranh và phát triển bền vững.
Chính Sách Ngoại Binh Thay Đổi Cục Diện Thị Trường Chuyển Nhượng
Để thúc đẩy thị trường chuyển nhượng, ban tổ chức Saudi Pro League đã thay đổi các chính sách ngoại binh: mỗi đội bóng tại Saudi Pro League được đăng ký tới 10 cầu thủ nước ngoài (8 trong danh sách đăng ký chính), đồng thời có thể ký hợp đồng không giới hạn với cầu thủ dưới 21 tuổi ngoài quota. Điều này tạo ra một lợi thế tuyệt đối cho các CLB Ả Rập khi cạnh tranh với châu Âu trên thị trường chuyển nhượng.
Chiến lược mới không chỉ dừng lại ở những “bom tấn” kinh điển, mà đã mở rộng ra các hợp đồng chiến lược với mục tiêu lâu dài, điển hình là:
- Matteo Retegui đến Al-Qadisiyah với mức phí 68,25 triệu euro.
- Darwin Núñez cập bến Al Hilal với 53 triệu euro.
- João Félix chuyển tới Al-Nassr với giá 30 triệu euro.
- Enzo Melo, 23 tuổi, từng được liên hệ với Atletico Madrid, gia nhập Al Ahli với mức phí 28 triệu euro.
- Nathan Zizi tới NEOM với 20 triệu euro.
- Gabriel Carvalho và Bonsu Baah, hai tài năng trẻ Nam Mỹ, cũng chọn Saudi Pro League làm nơi phát triển sự nghiệp.
Ở chiều ngược lại, Gabri Veiga chuyển sang Porto với giá 15 triệu euro, Allan Saint-Maximin đến Club América (Mexico), và Roberto Firmino sang Al Sadd (Qatar).
Những Con Số Biết Nói
Trong 3 năm gần đây, Saudi Pro League vươn lên trở thành giải đấu mua sắm nhiều nhất thế giới, chỉ xếp sau giải Ngoại hạng Anh, cụ thể:
| Mùa giải | Saudi League | Premier League | Vị trí |
|---|---|---|---|
| 2023 | 897 triệu € | 1,328 tỷ € | #2 |
| 2024 | 516 triệu € | 1,063 tỷ € | #2 |
| 2025 | 315 triệu € | 1,189 tỷ € | #2 |
Mức chi tiêu lớn này đi kèm với sự đa dạng về quốc tịch cầu thủ, với Brazil, Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Uruguay là những “nguồn cung” dồi dào nhất. Đặc biệt, trong năm 2025, Pháp dẫn đầu về số lượng cầu thủ cập bến giải đấu (6 người) – cho thấy sức hút của giải đấu không còn giới hạn ở Nam Mỹ.
Đáng chú ý hơn nữa, số lượng cầu thủ đến từ các giải đấu lớn châu Âu đang giảm dần nhưng chất lượng thì tăng. Từ 58 cầu thủ năm 2023 (tuổi trung bình 29), con số giảm còn 27 năm 2025 (tuổi trung bình gần 28,5), cho thấy các CLB đang tuyển chọn kỹ lưỡng hơn thay vì chạy theo số lượng.
Những Lo Ngại Cho Cầu Thủ Nội Địa
Mặc dù đang dẫn đầu về chuyển nhượng, Ả Rập Xê Út vẫn phải đối mặt với câu hỏi lớn: liệu sự phát triển ồ ạt của các ngoại binh có ảnh hưởng đến chiều sâu của nền bóng đá nội địa?
Có thể thấy, chiến lược chuyển nhượng của Saudi Pro League dần không còn ưu tiên những ngôi sao đắt giá, thay vào đó chuyển hướng sang các cầu thủ trẻ, nhưng điều này có thể làm giảm cơ hội phát triển cho cầu thủ bản địa. Khi hướng đến Asian Cup 2027 và World Cup 2034, Ả Rập cần một nền móng vững chắc từ nội lực.
Đây cũng là lý do khiến nhiều chuyên gia kêu gọi đầu tư song song vào học viện đào tạo, giải trẻ và nâng cấp hệ thống thi đấu trong nước, nhằm đem lại sự phát triển bền vững và gia tăng sức cạnh tranh cho ĐTQG.